طلاق شاید آخرین راه برای پایان دادن به مشکلات و اختلافات باشد و زوجین بدون اینکه از این امر راضی باشند اجباراً تن به این امر دهند که ادامه زندگی مشترک صرفاً ایجاد مشکلات بیشتر و آزار همسر باشد و تصمیم به جدایی بگیرند و همان طور که یک زندگی را آغاز کردند تصمیم به خاتمه دادن آن بگیرند که این امر شاید به دلیل کراهت از هم و شاید هم به دلیل بروز اختلافات مختلف و مشکلات عدیده به خاطر زندگی در کنار هم باشد.
برای این امر قانون طلاقی را در نظر گرفته است که دو طرف با قرار دادن شرایط اقدام به خاتمه زندگی مشترک و طلاق توافقی میکنند برای طلاق توافقی همان طور که از نام آن مشخص است دو طرف در شرایط آن به توافق میرسند پرداخت یا عدم پرداخت مهریه، استرداد جهیزیه، نگهداری و حضانت فرزند مشترک، هزینه و نفقه فرزند، ملاقات فرزند مشترک و بقیه حقوق مالی زوجه از جمله شرایطی است که باید برای طلاق طرفین به توافق برسند و برای آن شرایط تعیین نمایند. این نوع طلاق به دلیل سرعت و درگیری کمتر زوجین با یکدیگر، به عنوان بهترین راه حل برای پایان زندگی مشترک پیشنهاد میشود که زوجین بااراده و بهترین توافق و رضایت یکدیگر تصمیم به خاتمه یک زندگی مشترک که به انتهای راه رسیده است اقدام میکنند تا شاید در طول زندگی اگر نتوانستند خاطرات خوش زیادی را برای هم رقم بزنند ولیکن پایان راه را نیز با کدورت و ادامه اختلافات و یا توهین و دعوا زشت و ناپسند نکنند و حداقل برای شخصی که زمانی بهترین و عزیزترین فرد زندگیشان بوده آرزوی زندگی بهتر و آینده روشن تری نمایند.
همان طور که از اسم طلاق توافقی مشخص است باید زوجین برای همه موارد به توافق برسند و دادگاه صرفاً اراده و توافق دو طرف را بررسی و در حکم اعلام میکند. به دلیل اینکه هر دو طرف به طلاق توافقی رضایت دارند غالباً رسیدگی به سرعت صورت میپذیرد. ولیکن بر اساس قانون طرفین برای مشاوره و اصلاح ذات البین به مشاوره خانواده تأییدشده دادگاه که معمولاً در دادگاه مستقر است معرفی میشوند. در صورتی که نظر مشاور نیز جدایی و طلاق باشد دادگاه با در نظر گرفتن شرایط و توافقات صورت گرفته اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش مینماید. این رأی تا سه ماه قابلیت اجرا دارد یعنی اگر هر کدام از زوجین ظرف سه ماه به دفترخانه طلاق مراجعه نماید حکم ملغی الاثر شده و دیگر اعتبار ندارد. پس بهتر است در مورد این مسئله و زمان اجرای رأی طلاق توافقی هم طرفین به توافق برسند.
برای طرح دعوای طلاق توافقی باید شناسنامه و کارت ملی زوجین و عقدنامه همراه باشد تا از آنها کپی تهیه شود تا ضمیمه دادخواست به دادگاه ارائه شود. برای تنظیم دادخواست طلاق توافقی میتوان از واحد عریضهنویسی که در همه دادگاهها مستقر است استفاده کرد تا درصد تنظیم دادخواست بر اساس قانون بالاتر برود. بهتر است قبل از مراجعه به دادگاه زوجین توافقی که برای طلاق کردهاند را مکتوب و امضاشده داشته باشند تا مکتوب کردن شرایط باعث جلوگیری از بروز اختلاف شود.
برای اقامه دعوی باید به دادگاه خانواده مستقر در شهر یا محل اقامت مراجعه شود. در برخی شهرهای بزرگ چندین مجتمع برای دعاوی خانوادگی تخصیصیافته که باید به دادگاهی که مسئول رسیدگی به دعاوی خانوادگی در محل سکونت زوجین تعیینشده مراجعه شود.
رأی طلاق توافقی قابل اعتراض و فرجامخواهی است اگر زوجین به رأی صادره اعتراضی ندارند این امر در دفتر دادگاه ذکر میشود و توسط طرفین امضا میگردد. پس از آن دفتر دادگاه گواهی مبنی بر قطعیت حکم ارائه میدهد که با وجود آن رأی قابلیت اجرا پیدا خواهد نمود. برای اجرای رأی و جاری شدن صیغه طلاق و با صدور گواهی عدم امکان سازش زوجین باید به یکی از دفاتر طلاق مراجعه نمایند و با ارائه شناسنامه و کارت ملی و عقدنامه و اصل رأی، صیغه طلاق جاری گردد.
رأی طلاق توافقی بدون حضور هر یک از زوجین قابلاجرا نیست و دفتر طلاق نمیتواند بدون حضور هر یک یا وکیل وی صیغه طلاق را جاری نماید.
برای اجرای رأی طلاق طوافقی یکی از مراحل معرفی زن به پزشکی قانونی یا آزمایشگاه معتبر و مورد تأیید است تا مشخص گردد آیا باردار هست یا خیر؟ برای صدور معرفینامه یک قطعه عکس از زوجه لازم است. زن با مراجعه به پزشکی قانونی با در دست داشتن معرفینامه و مدرک معتبر شناسایی و آزمایش بارداری و ارائه جواب آن صیغه طلاق جاری خواهد شد.
در صورتی که زوجه باکره باشد با اقرار وی و یا معرفی به پزشکی قانونی یا پزشک معتمد دیگر احتیاجی به آزمایش بارداری نیست. بعد از اجرای صیغه طلاق زوجه باکره میتواند از دفترخانه گواهی مبنی بر بکارت و اجرای صیغه طلاق دریافت نماید و به وسیله آن شناسنامه خود را تعویض نماید که این امر بدون درج ازدواج و طلاق صورت گرفته انجام میشود.
بعد از اجرای صیغه طلاق، طلاقنامه صادر میگردد که در آن کلیه مندرجات و شرایط طلاق ذکر میشود. طلاقنامه جز اسناد رسمی لازمالاجرا است؛ یعنی اگر در آن شرایط مالی گذاشته شده باشد میتوان اجرای آن را از طریق اجرای ثبت اسناد لازمالاجرا مطالبه و پیگیری نمود.
در رسیدگی به طلاق توافقی ترتیب مراحل با توجه به شرایط دادگاه ها متفاوت است و با توجه به نظر رییس دادگستری و حیطه اختیارات قاضی ممکن است متفاوت باشد. ممکن است در دادگاهی قبل از تقدیم دادخواست به مشاوره خانواده ارجاع شود و در دادگاه دیگر در حین رسیدگی .
همچنین در برخی محاکم ارجاع به پزشک قانونی با نظر قاضی لازم است و در حین رسیدگی انجام می شود و یا ارجاع به پزشکی قانونی به عهده دفترخانه طلاق بعد از صدور حکم قبل از جاری نمودن صیغه طلاق می باشد.
منبع : ایران قانون